SZAMPAN – KRÓL TRUNKÓW MUSUJĄCYCH

Dzieje powstania szampana są niezwykle burzliwe. Dlaczego szampan związany jest wyłącznie z regionem Szampanii? Jak powstaje ten ekskluzywny trunek musujący? Który szampan jest najpopularniejszy i dlaczego?

Rys historyczny

W Szampanii winorośla pod uprawę trunków musujących, zostały posadzone dzięki Rzymianom. Około I wieku naszej ery obsadzili oni cały region Champagne. Na początku winorośla uprawiane były głównie przez zakonników, na terenach przyklasztornych. Dopiero z czasem ich uprawą zajęła się również szlachta. Największy rozkwit popularności szampana przypada na XVII wiek. Paryżanie, którzy posiadali ziemię w Szampanii, lobbowały swoje alkohole na królewskim dworze. Jednak to Anglicy odkryli proces wtórnej fermentacji w butelce oraz wpadli na pomysł produkcji butelek z bardziej wytrzymałego szkła.

Dom Pierre Perignon

Mnich Dom Pierre Perignon zrewolucjonizował podejście do produkcji szampana. To on zaczął wykorzystywać solidniejsze butelki angielskiej produkcji oraz skoncentrował się na przechowywaniu butelek w chłodniejszych pomieszczeniach. Te zabiegi spowodowały, że butelki podczas produkcji oraz późniejszego przechowywania, nie wybuchały. Dom Pierre Perignon wpadł również na pomysł użycia korka z oplotem konopnym, dzięki czemu korki wreszcie przestały wystrzeliwywać samoistnie. Mnich Perignon w rezultacie przyczynił się do podniesienia jakości szampana.

Szampańska rewolucja

Na początku produkcji szampan miał mętny, lekko czerwony kolor i słodki smak. Ludwik XV unormował rozmiar szampańskich butelek i wydał zgodę na ich eksport. Z czasem powstały duże domy szampańskie, takie jak Ruinart, Moet & Chandon, Taittinger czy Heidsieck. Na początku XIX wieku dom szampański Clicquot wymyślił metodą remuage, która polegała na oczyszczeniu szampana z osadu. W 1911 roku zastrzeżono miejsce pochodzenia szampana oraz metody jego produkcji.

Produkcja szampana

Klasycznie szampan produkowany jest metodą szampańską, która zwana jest również metodą tradycyjną. W dużym skrócie, produkcja polega na podwójnej fermentacji (tak samo wytwarzana jest Cava). Pierwsza fermentacja odbywa się w kadziach (jak w przypadku win niemusujących), druga zaś zachodzi w zamkniętej butelce i wówczas powstają bąbelki. Aby szampan mógł zostać nazwany szampanem musi nie tylko powstać w efekcie podwójnej fermentacji – ważne jest również miejsce wytworzenia, a w tym konkretnym przypadku, musi być to Szampania. Szampan produkuje się najczęściej z odmian, takich jak Chardonnay, Pinot Meunier i Pinot Noir.

Rodzaje szampana

Etykieta na butelce szampana to źródło wielu cennych informacji o trunku:

• Non vintage (NV).

Szampan nierocznikowy. Stanowi mieszankę win z różnych roczników.

• Millesime.

Trunek rocznikowy. Jest droższy i ma unikalny charakter.

• Blanc de blancs.

Wyprodukowany wyłącznie z białych winogron.

• Blanc de noirs.

Wyprodukowany wyłącznie z ciemnych winogron.

Stopień wytrawności

Na etykiecie szampana znajduje się również informacja o stopniu wytrawności trunku, który może się różnić w porównaniu z innymi winami musującymi np. prosecco:

• Brut nature/brut sauvage/brut zero/non dose.

Szampan bez dodatku cukru. Bardzo wytrawny.

• Extra brut.

Trunek wytrawny (do 6 g/l cukru).

• Brut.

Wytrawny (6-12 g/l).

• Extra-sec/extra-dry.

Półwytrawny (12-17 g/l)

• Sec/dry.

Półsłodki (17-32 g/l).

• Demi-sec.

Półsłodki (32-50 g/l).

• Doux.

Słodki (powyżej 50 g/l).

Polecane szampany

Champagne Joseph Perrier

Champagne Gosset Grand Blanc the blanc

Champagne Collard-Picard

Moet Chandon Rose

Champagne Dom Perignon